“Het huidige financiële systeem is een publiek-privaat partnerschap. De overheid vervult de rol van toezichthouder en monetaire autoriteit, maar houdt zich helaas afzijdig van geldschepping.” Dat zei de Britse journalist Martin Wolf, afgelopen dinsdag tijdens een bijeenkomst in Felix Meritis.”

Vlnr: Boonstra (Rabobank), Boot (UvA) en Wolf.

Dramatisch

Wolf wordt als chief economic commentator van de Financial Times, beschouwd als een zeer invloedrijk financieel-economisch journalist. In zijn boek ‘The shifts and the shocks’ betoogt hij dat een nieuwe crisis waarschijnlijk is en dat daarna publieke geldschepping de enige uitweg is. De nu ontstane situatie is historisch verklaarbaar en voor de toekomst dramatisch.”

Verkiezing van Trump

Zo zijn de kwantificeerbare kosten van de economische crises volgens Wolf te vergelijken met die van een langdurige wereldoorlog. “Daarnaast zijn er nog kosten die voortkomen uit de schade die is toegebracht aan de legitimiteit van politieke, bestuurlijke en financiële instanties. Dit leidt bijvoorbeeld tot de opkomst van populisme, zoals onder meer uit de verkiezing van Donald Trump is gebleken.”

Sector lobbyt met succes

Bankiers zijn volgens Wolf een soort ambtenaren geworden met een topsalaris. “Omdat we het financiële.systeem niet meer vertrouwen, wordt een dijk aan regels opgeworpen. Die vormen dan wel een blok aan het been, maar fundamenteel verandert er niets.
En de sector zal met succes lobbyen tegen allerlei noodzakelijke maatregelen, zoals geldschepping door de overheid.”

Ondeskundige media

Hoogleraar Arnoud Boot van de UvA beschreef de standvastigheid van de Svenska Handelsbanken. “In de aanloop naar de crisis van 2008 was dit de enige bank die niet vluchtte in onroerend goed, terwijl dat door iedereen veilig werd geacht. De prijzen waren zeventig jaar blijven stijgen. Door gebrek aan deskundigheid in de journalistieke en sociale media werden ze zwaar onder druk gezet.”

Geldschepping niet lucratief

Ook vertegenwoordigers van ING en Rabobank namen deel aan het debat. Teunis Brosens van ING betoogde dat de term kredietcrisis impliceert dat er niets aan de hand is met het financiële systeem. Wim Boonstra van de Rabobank hield het publiek voor dat banken zeer verantwoord opereren en dat hun geldscheppende rol helemaal niet lucratief is.

Duurzame financiële sector

De organisatie van de avond was in handen van Sustainable Finance Lab, een informeel netwerk van wetenschappers die ijveren voor een duurzaam karakter van de financiële sector. Oprichters Herman Wijffels (ex-Rabobank), Klaas van Egmond (kroonlid SER) en Peter Blom (Triodos Bank) waren in de zaal aanwezig.

= VjG-commentaar =

De mening van Wolf is weinig verrassend en tegelijk van grote waarde. Het is te hopen dat hij door zijn machtspositie als onderdeel van de media, enige invloed heeft op het beleid. Boot behandelde een case waarover Verhuis je Geld al eerder schreef. Dat grote banken bereid zijn tot een dialoog over hun rol is lovenswaardig, hoopgevend en moedig.

Machinerie

De opvatting van Brosens dat geld en krediet los van elkaar staan is merkwaardig. De kredietcrisis was weliswaar geen oorzaak – wel een symptoom van een groot probleem en de aanleiding tot het blootleggen daarvan. Een vergelijking met het beruchte Watergateschandaal dient zich aan. Het was niet de inbraak in gebouw Watergate die toenmalig president Nixon de das om deed, maar de hele machinerie van corruptie daaromheen.

Immense taak

De opvatting van Boonstra dat banken hun geldscheppende rol met tegenzin vervullen, lijkt een slimme vorm van reframing. In werkelijkheid bezorgt hij hiermee organisaties als Ons Geld een extra argument om de geldschepping bij banken weg te halen. De kans voor open doel wordt een niet van sarcasme gespeende redenering: “Banken, bedankt dat jullie zo nederig, behulpzaam en belangeloos dit zware offer hebben gebracht, we zullen jullie snel ontlasten van deze immense taak.”