Wat extra publiciteit als straf voor Ralph Hamers

Geplaatst op door Rob Visser

Voormalig ING-topman Ralph Hamers krijgt een berisping van de tuchtrechter voor het bankwezen. Het voornemen om hem in 2018 een enorme salarisverhoging te geven is verkeerd gevallen bij de beroepscommissie van het Tuchtrecht Banken. De commissie ziet af van een beroepsverbod.

Amateurs in de eredivisie

Op 12 maart 2018 berichtte Verhuis je Geld over de kwestie, die leidde tot een explosie van de bezoekcijfers op de website. Veel bezoekers leken geïnteresseerd in een overstap naar een andere bank. Ook op het forum van ING zelf was veel woede te bespeuren. In de motivering voor de salarisverhoging had ING-commissaris Jeroen van der Veer gezegd dat Hamers op niveau van de eredivisie functioneert. Gezien alle commotie was er meer reden om te spreken van amateurisme. En dat lijkt zich te herhalen: een woordvoerder van ING toonde zich vandaag teleurgesteld omdat de salarisverhoging was ingetrokken voordat deze werd ingevoerd.

Geen beroepsverbod

Ook twee commissarissen van de bank krijgen nu een berisping. Net als Hamers hadden zij geweigerd iets te zeggen over hun rol bij het plan voor de salarisverhoging. De beroepscommissie heeft daarom besloten alle drie in gelijke mate verantwoordelijk te stellen. RTL Nieuws bericht dat er geen beroepsverbod is ingesteld, mede door de vele publiciteit waarmee de drie in de afgelopen vijf jaar zijn achtervolgd. Omdat de straf zo licht is, heeft de redactie van Verhuis je Geld besloten met dit artikel nog wat extra publiciteit te verzorgen.

ING beseft niet hoeveel schade het plan voor een salarisverhoging heeft toegebracht aan het vertrouwen in banken. De ING-leeuw heeft zijn leven nog niet gebeterd.

Verhuis je Geld als oproep: weet jij aan wie?

Geplaatst op door Rob Visser

Ben je lid, donateur, abonnee of sympathisant van een organisatie die het geld nog steeds bij een grote bank heeft ondergebracht? Vind je dat dit moet veranderen? Doe mee!

Bron afbeelding: PublicDomainPictures via Pixabay

Omturnen

Nog steeds zijn er ideële organisaties die een betaalrekening hebben bij een traditionele bank. Voor commerciële bedrijven kun je dat misschien verwachten. Voor vakbonden, goede doelen, woningcorporaties en ministeries zou dat anders kunnen zijn. Of moeten vooral instanties op het gebied van zorg, onderwijs en welzijn nu een bocht maken?

Tot nu toe was de oproep Verhuis je Geld gericht aan individuele consumenten. Misschien moeten we eerst organisaties (of bekende personen) vragen het voortouw te nemen. Daar zit meer kapitaal, het genereert meer publiciteit en ze vervullen een voorbeeldrol.

Hoe verder?

Zet in het reactieveld hieronder hoe dat volgens jou kan gebeuren. Of moeten we eerst bekende personen vragen om als rolmodel publiekelijk over te stappen? We horen graag je ideeën voor aanpak en uitvoering!

Haalbaarheid versus noodzaak

Geplaatst op door Rob Visser

VjG-commentaar: symposium Ons Geld in Carré

Terwijl de energietransitie alle aandacht trekt worden ongemerkt de geesten ook steeds rijper voor een revolutie in het financiële systeem. Helaas heeft de publicatie van het WRR-rapport Geld en schuld er nog niet toe geleid dat machtsverhoudingen en argumenten eendrachtig in dezelfde richting wijzen. Over de vraag wat te doen confereerde Ons Geld gister in theater Carré.

Toename van giraal geld

In de loop der jaren is de wijze van geldschepping in Nederland steeds verder af komen te staan van wat nodig en maatschappelijk gewenst is. Er is een sterke toename van het aandeel giraal geld in de geldhoeveelheid, publieke opties voor sparen en betalen zijn verdwenen en het bankenlandschap wordt steeds uniformer.

Burgerinitiatief

Dat zegt het rapport Geld en schuld van de WRR dat is opgesteld in opdracht van de Omslag geld en Schuldminister van Financiën, op verzoek van de Tweede Kamer. Dit gebeurde bij een Kamerdebat dat plaatsvond toen het burgerinitiatief Ons Geld, met een pleidooi voor publieke geldschepping, meer dan 120.000 handtekeningen had gekregen. De WRR heeft tot taak de regering gevraagd en ongevraagd te adviseren en het kabinet heeft de plicht om te reageren op de adviezen.

Hoge schuldenniveaus

Op het podium van Carré schetsten Arnoud Boot en Josta de Hoog van de WRR wat de belangrijkste problemen zijn. In Nederland zijn schuldenniveaus van particulieren opvallend hoog, daarnaast vertoont de waarde van kredieten sterke fluctuaties. Dit zorgt er mede voor dat het herstel van een eventuele crisis veel langer duurt dan in omringende landen. Banken worden steeds commerciëler en tegelijk zijn de publieke gevolgen van hun handelen steeds groter. als gevolg daarvan is het publieke belang van geldschepping onvoldoende gediend, terwijl banken een grote rol spelen bij het betaalverkeer en het verstrekken van leningen.

Boot en De Hoog, WRR

Arnoud Boot en Josta de Hoog van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid: “Onderzoek nodig naar de haalbaarheid van een publieke betaalbank.”

Meer diversiteit

“Dat schuldengroei nog steeds fiscaal gestimuleerd wordt is heel ernstig voor de stabiliteit van ons financiële systeem”, aldus Boot. “Daarom moet de schuldengroei getemd worden en we bevelen aan onderzoek te doen naar de haalbaarheid van een publieke betaalbank.” Verder moet Nederland beter worden voorbereid op en volgende crisis en de financiële sector moet meer diversiteit krijgen. Dit laatste wordt niet toegelicht, waarschijnlijk wordt bedoeld dat er meer spelers op de financiële markt komen en dat hun aanbod transparantie vertoont, zodat het vergelijkbaar is. Zo krijgen particulieren en bedrijven die een financiële dienstverlener zoeken meer keuzevrijheid en een sterkere positie.

Digitale portemonnee voor iedereen

Tijdens de bankencrisis werden neoliberale partijen ineens voorstander van overheidsingrijpen, stelde Mahir Alkaya, lid van de Tweede Kamer voor de SP en indiener van de initiatiefnota Veilig sparen en betalen. “U snapt dat alleen machtige bedrijven daarop kunnen rekenen, de burger niet. Banken maken nu al weer miljardenwinst en als het straks misgaat mogen wij de rekening betalen. Wat mij betreft moeten banken failliet kunnen gaan, eigenlijk doe ik dus als socialist een beroep op marktwerking. Iedere inwoner van Nederland krijgt volgens mijn voorstel een digitale portemonnee om betalingen te doen. In het WRR-rapport kunt u lezen dat dit een disciplinerend effect zal hebben op banken zodat ze op een meer verantwoorde wijze zullen opereren.”

Uitsnede panel met Mahir Alkaya, SP

Mahir Alkaya van de SP achter het spreekgestoelte, met aan tafel vlnr: Jacqueline Haarsma van Ons Geld, moderator Antoinette Hertsenberg, Paul Buitink van stichting Full Reserve (Depositobank) en Edgar Wortmann van Ons Geld.

Geduld en empathie

Bij de discussie leek het er soms op dat de deelnemers een verschillende taal spraken. Er was waardering voor Arnoud Boot die op symposia van Ons Geld met veel geduld en empathie zijn inbreng levert. Tegelijk is Boot iemand die oproept tot verantwoordelijkheid als hij vindt dat het idealisme van Ons Geld ontspoort. Terwijl Ons Geld de noodzaak van maatregelen benadrukt, wijst Boot op de haalbaarheid. Het doet denken aan een arts op de afdeling spoedeisende hulp die zegt “Sorry, ik begrijp dat u dringend hulp nodig hebt bij een hartaanval, maar door bezuinigingen zijn we onderbezet en kunnen we niets doen.”

Boban Braspenning met zijn verhaal over het Bankenwezen

Verteller Boban Braspenning over zijn kinderboek Het Bankenwezen.

Vluchtelingenstroom draait om

En op zich is ook het logisch dat Ons Geld protesteert als de WRR stelt dat hyperinflatie geen gevolg is van publieke geldschepping. “Een woord dat voor iedereen een schrikbeeld is staat volkomen ten onrechte in een officieel rapport. Waar was dat voor nodig?!” Het kalme antwoord van Boot: “We moeten alles onderzoeken, dat hoort erbij.” Het is dan wel te hopen dat de WRR ook schrikbeelden benoemt die zouden kunnen optreden als de geldschepping niet in publieke handen komt. Bijvoorbeeld: de vluchtelingenstroom draait om als er geen geldsysteem meer is. Europeanen wagen hun leven door met gammele bootjes de Middellandse Zee over te steken om in Afrika op een stukje land autarkisch te gaan leven.

De Verleiders -uitsnede

Ook toneelgezelschap De Verleiders was aanwezig in Carré.

Geslaagd experiment

De uitzonderingspositie die banken hebben gekregen bracht ook nog een overpeinzing teweeg. Gezien het feit dat de sector veel macht krijgt die niet in banen wordt geleid, dat woekerwinsten worden gemaakt door gratis gebruik van een financiële infrastructuur en dat fiasco’s de facto worden afgewend, genieten banken eigenlijk een soort basisinkomen. Omdat dit nu al een aantal jaar duurt is er blijkbaar sprake van een geslaagd experiment. Al kan daar natuurlijk pas echt sprake van zijn als ook andere bedrijven en burgers dat genot toebedeeld krijgen.

Eerdere stukken op Verhuis je Geld over Ons Geld en de WRR:

Publiek -uitsnede

Naar Nobel Geld, een expositie in Leeuwarden

Geplaatst op door Rob Visser

“Schoonheid verdrijft wreedheid” zegt een tekst in de kelder van het voormalige kantoor van ABN AMRO aan de Nieuweweg in Leeuwarden. Hier is nog tot 1 januari de expositie Naar Nobel Geld, een initiatief van de gepensioneerde ondernemer Jürgens Redczus. Hij wil zijn kinderen een wereld nalaten waarin ze als vrij mens kunnen leven. “Dat lukt niet zonder de financiële sector ingrijpend onder handen te nemen.”

Via edel naar nobel geld-uitsnede

Niemand meer meester of knecht

IMG_20181114_140205

Hij noemt zichzelf deontloog en zoekt naar een praktische uitwerking van ethische maatstaven. Redczus: “Zolang iemand waar ook ter wereld meester of knecht is, kunnen we niet spreken van een vrije mens en ook niet van een beschaving,” De beroemde kunstenares Ans Markus, voelde zich aangesproken door deze boodschap en besloot elders in het pand te exposeren. Deze werken maken deel uit van de schilderijencyclus ‘verborgen verdriet’ over mannen die een last meedragen waar de wereld geen weet van heeft.

Rente en privileges

Waar tegenwoordig bedrijven strijden om marktaandeel waren het vroeger vorsten die oorlog voerden om land. Redczus schetst hoe dat ging: “Ze hadden geen geld om huursoldaten te betalen, dat kregen ze te leen van rijke inwoners die daarvoor invloed eisten. De overheid had het geweldsmonopolie, dus de oorlog werd gevoerd uit naam van de vorst. Geld en geweld raakten verweven toen de rijken gingen profiteren het geldmonopolie. Valsemunterij werd volop bedreven, maar alleen als je arm was werd je daarvoor vervolgd.

En zo werd het geldsysteem omgeven met privileges en doordrenkt van rente. Ongeveer de helft van de consumentenprijs bestaat vandaag de dag uit rente die door de winkelier, tussenhandel en fabrikanten wordt betaald en in de prijs doorberekend.

Geen bank vraagt toestemming

Dat feodale verhoudingen ook nu nog steeds bestaan is onder meer te zien aan de wijze waarop banken opereren. Ze beweren dat ze eigenaar zijn geworden van het geld dat je inlegt en dat je alleen maar een vordering hebt voor dat bedrag. Redczus wil dat banken eerst persoonlijk aan hem toestemming vragen voordat zijn geld wordt gebruikt, voor welk doel dan ook. Omdat geen enkele bank dit toezegt heeft hij momenteel geen bankrekening, daarom werd hem geen uitkering toegekend en ook geen AOW.

Redczus-uitsnede

Jürgens Redczus: … koperen muntjes omsmelten tot een bevrijdingsklok …

Stuiveractie

Behalve de expositie leidt Redczus ook een project voor het inzamelen van koperen munten. “Veel mensen hebben nog stuivers en centen uit het tijdperk van de gulden liggen. Van de munten die we ontvangen wil ik een deel gebruiken om een koperen klok van te smelten, de rest dient om de klokkengieter te betalen. De gemeente heeft inmiddels een klokkenstoel gemaakt waarin de klok kan worden opgehangen, we zijn op de goede weg.”

Bevrijding

Meer waard dan goud-uitsnede

“De klokkenstoel is aangebracht in de naburige Blokhuispoort, het pand waar tijdens de bezetting een Huis van Bewaring was gevestigd waaruit in 1944 tientallen verzetstrijders konden ontsnappen dankzij een spectaculaire bevrijdingsactie. Indertijd was het afstaan van metaal verplicht omdat de Duitsers er wapens van smolten, nu gebeurt het vrijwillig en maken we een bevrijdingsklok.”

Edel geld

Doel van deze activiteiten is het versterken van de mienskip, het Friese woord voor gemeenschap. “Op dit moment is bijna alle geld onedel van aard omdat machtsverschillen worden vergroot. Bij lokale ruilsystemen is sprake van edel geld, er is nog steeds verschil tussen rijk en arm.”

Iedereen een nobelprijs

Vanaf het moment dat tarieven op tijd worden gebaseerd, betalen we allemaal een nobelprijs. “Lokale ondernemers kunnen daaraan meedoen, zij maken deel uit van de lokale gemeenschap. Grote bedrijven kunnen dat niet, zij krijgen dan ook geen klanten meer, hun rol raakt uitgespeeld. Dan is er geen ongelijkwaardigheid meer: iedereen krijgt elke dag evenveel tijd. En dat kan binnenkort ook echt: wil je een stuk kaas, betaal dan boer Gjalt Tjeerdsma uit Beetsterzwaag door te helpen bij het maken van kaas.”

Basisinkomen aan tijd

Zo blijft het ontvangen van de Nobelprijs (met hoofdletter) een heel bijzonder gebeuren, terwijl het betalen van een nobelprijs in de visie van Redczus voor iedereen is weggelegd. En daarmee is automatisch het veelbesproken basisinkomen ingevoerd. Zonder enige wetswijziging, zelfs zonder politiek compromis of andere vormen van gekonkel: iedereen krijgt per dag officieel 24 uur uitgekeerd, 365 dagen per jaar, onvoorwaardelijk.

Twee senen in gevel -betere kleur

Twee stenen in de gevel van het gebouw van de expositie vertellen dat het pand lang geleden al een financiële bestemming had.

 

Bezoek expositie

De expositie Naar Nobel Geld is nog tot 1 januari te bezoeken in het pand van Zienn, Nieuweweg 3 in Leeuwarden. De openingstijden zijn dagelijks van 10 tot 17u, behalve maandag (gesloten) en donderdag (tot 21u). Volgend jaar zijn locaties in Groningen, Beetsterzwaag en Ameland aan de beurt.

Welk doel heiligt financiële middelen?

Geplaatst op door Rob Visser

Geld in de bijrol, het nieuwe boek van Ad Broere

Door heroprichting van de Postbank ontstaat een nieuw soort nationale bank waar iedere burger een betaalrekening heeft. Dat is het pleidooi van econoom Ad Broere in zijn nieuwe boek Geld in de bijrol. In zijn visie fungeren private banken voortaan als tussenpersonen met bijzondere expertise op het gebied van financiering. Geen geld, lege zakken -uitsnede

Risiso’s afgewenteld

Als medewerker van een grote bank leerde Broere de financiële wereld van binnenuit kennen. Hij maakte mee hoe de traditionele rol van de bank steeds minder dienstverlenend werd. Er kwamen nieuwe financiële producten die zogenaamd heel slim waren. Maar dan vooral ten faveure van de bank zelf omdat exorbitante winsten werden binnengesluisd, terwijl de risico’s werden afgewenteld op klanten en samenleving.

Inspiratie schumacher

Tijdens zijn studie aan de Rijksuniversiteit Groningen verwonderde Broere zich over het rigidi mensbeeld van economen en hij liet zich inspireren door auteurs als Ernst Friedrich Schumacher en Anthony Sampson. De eerste schreef onder meer Hou het klein (Small is beautifull – economics as if people mattered) en de tweede verdiepte zich in de de politieke invloed van het Amerikaanse concern ITT. Het lijkt voorstelbaar dat iemand met een kritische en maatschappelijk verantwoorde houding het niet lang volhoudt bij een eenzijdig op materieel gewin gerichte bedrijfscultuur. Broere werd ondernemer en schrijver van diverse boeken over de financiële sector, waarvan Geld in de bijrol het laatste is. Het eerste exemplaar daarvan werd op 15 september in ontvangst genomen door acteur en activist George van Houts met wie Broere heeft samengewerkt in het bestuur van de stichting Ons Geld.

Prijsverschil

Broere beschrijft een aantal fenomenen die we om ons heen zien en waar we als consument ook van profiteren, zelfs al weten we dat niet. In Zeeland gevangen garnalen worden in Marokko gepeld en vervolgens weer teruggevlogen naar Nederland waar ze in het koelvak van de supermarkt te koop zijn. We beseffen blijkbaar niet dat het ten koste gaat van het milieu en de Nederlandse werkgelegenheid: als consument gaan we voor een dubbeltje prijsverschil al naar de concurrent.

Machtsmisbruik

Datzelfde fenomeen ook te zien in organisaties, bijvoorbeeld hoe de NAM omging met de veiligheid van Groningers in hun door aardbevingen getroffen huizen. Overal geven (financiële) belangen de doorslag, misschien nog wel het allermeest bij de Bank for International Settlements. Een mysterieuze bancaire instantie die niet door publieke organen wordt bewaakt en waar machtsmisbruik welig tiert.

Honger en hebzucht

Waar democratische controle ontbreekt ontstaat al gauw een sfeer van pakken wat je pakken kan. De gelegenheid maakt de dief, zeker waar de voordelen groot zijn en de kans dat je betrapt wordt klein. Dat dacht de Griekse regering ook toen ze fraudeerden met Europees geld waardoor de economie gesaneerd moest worden. Broere stelt dat het Griekse scenario voor ons niet ver weg is: overal waar machtshonger en hebzucht de overhand krijgen ontstaat een moment dat de zeepbel klapt en de economie op de rails moet worden gezet door financiers die alleen vanuit hun eigen belang opereren met keiharde eisen.

Weimar Republiek

Het zal niet de laatste keer zijn dat een crisis als in Griekenland uitbreekt en het was ook niet de eerste keer. Broere vergelijkt de situatie met de Weimar Republiek in Duitsland en de Amerikaanse economie kort voor de beurskrach van 1929.

Foxconn -uitnsedeEfficiencydruk

Wil de mensheid herhaling voorkomen, dan moeten we volgens hem leren meer liefdevol met geld om te gaan. Dat betekent: met meer compassie en door het aanpakken van oorzaken in plaats van symptomen. Een aangrijpend voorbeeld dat hij noemt is de Chinese technologieproducent Foxconn waar medewerkers wanhopig werden van de efficiencydruk. Ze maakten een eind aan hun leven door van het gebouw te springen. De cynische oplossing die Foxconn zocht is het aanbrengen van veiligheidsnetten rondom het gebouw, terwijl er niets werd gedaan aan het verbeteren van arbeidsomstandigheden.

Oogkleppen af

Op macro-economisch niveau vraagt dit om nieuwe hypotheses. De economische wetenschap moet de oogkleppen afzetten en erkennen dat markten niet perfect zijn, dat actoren niet volledig geïnformeerd zijn en niet rationeel handelen. Vernieuwende inzichten moeten bespreekbaar zijn, zoals het kwijtschelden van schulden. Dat is overigens helemaal niet nieuw, het werkte al onder de Sumerische vorsten. En het komt ook al voor in de bijbel: tijdens het joodse Jubeljaar werd de grond herverdeeld.

Geen alternatief

Helaas is het afzetten oogkleppen voor iedereen moeilijk, dus ook in de financiële wereld. Zo vindt DNB-president Klaas Knot dat er geen alternatief is voor het bestaande geldstelsel, zoals Shell beweerde dat er geen alternatief is voor fossiele brandstoffen. En banken houden er voorspellingen op na die zichzelf vervullen. Als ze de geldkraan dichtdraaien bij een bedrijf en het valt om, is de reactie: “Zie je wel dat het nodig was.”

Prijsstabiliteit en werkgelegenheid

De eerste stappen naar een meer liefdevol geldstelsel worden gezet met de de maatregelen die aan het begin van dit artikel worden genoemd. De Postbank nieuwe stijl fungeert niet alleen als bank waar iedere burger een betaalrekening heeft, maar registreert ook het eigendom van geld, zoals het Kadaster bij grond. Daarnaast bepleit Broere dat geldschepping onder coördinatie van de Centrale Bank gebeurt, in combinatie met belastingheffing. Op die manier kan de geldhoeveelheid anticyclisch worden aangestuurd, vanuit maatschappelijke belangen, zoals prijsstabiliteit en werkgelegenheid.

Inzichten en experiementen

Verder bevat het boek een inventarisatie van een groot aantal inzichten experimenten om het financiële systeem te vernieuwen, zoals

  • lokaal geld, waarmee impulsen worden gegeven aan de werkgelegenheid, de betrokkenheid van klanten en zekerheid over de herkomst van producten. Zoals is gebleken uit een experiment in de Oostenrijkse plaats Wörgl. Een bijzondere vorm van lokaal geld is de Ziny waar geldschepping plaatsvindt door het leveren van diensten aan de lokale gemeenschap
  • broodfondsen waarmee ondernemers hun risico op ziekte delen
  • een Pensioenbank die iedereen inzicht in de stand van zijn/haar pensioen
  • New Financial Forum, online platform voor een nieuwe financiële wereld.

Op zijn website Love made visible noemt Broere meer dan 700 initiatieven waarbij geld een bijrol speelt.

Gewenst en haalbaar

Portret Ad Broere

Ad Broere: veel kennis, ervaring en goede intenties. (foto: WantToKnow).

In het boek en in andere publicaties van Broere is te proeven dat hij beschikt over veel kennis, ervaring en goede intenties. Daarmee krijgt de lezer een breed palet aan inzichten voorgeschoteld over de wenselijkheid en de haalbaarheid van een nieuw financieel stelsel. Een krachtige structuur is niet de sterkste kant van het boek: observaties, analyses, uitgangspunten en oplossingen staan nogal eens door elkaar heen. Dit geeft een wat onrustig gevoel, alsof er geen eindconclusie is omdat er op de volgende pagina wellicht weer nieuwe feiten om de hoek komen. Het is overigens wel begrijpelijk voor een auteur met een diepgaande kennis van de materie en een holistische benadering, omdat het krachtenveld complex wordt. Daarnaast kan ik me voorstellen dat hij een sterk rechtvaardigheidsgevoel heeft dat al vaak is geconfronteerd met absurd en egoïstisch wangedrag bij organisaties waar hij zelf met veel loyaliteit werkzaam was.

Verslaafd aan verontwaardiging

Ook maatschappelijk ontbreekt het grotere plaatje. Het risicogedrag van bankiers heeft overeenkomsten met atleten die doping slikken en jonge automobilisten die na een uitgaansavond hun leven op het spel zetten. Voor de bestrijding ervan is naast een wettelijk kader ook psychologie nodig. De degeneratie waaraan de financiële sector ten prooi is gevallen heeft verder overeenkomsten met het inzetten van fakenieuws door politici voor hun campagne en het afglijden van kwaliteitsmedia tot oppervlakkige sensatiemachines. En dat alles zou ondenkbaar zijn als burgers er niet vatbaar voor waren, maar zij zijn juist wel verslaafd aan verontwaardiging over praktijken die in strijd lijken met hun belang op de korte termijn.

Bijrol

Wat overeind blijft is de stelling dat geen enkel aanvaardbaar doel financiële of andere middelen heiligt: geld komt een bijrol toe. De auteur levert onderbouwing en perspectief voor een zeer actuele en relevante maatschappelijke discussie.

=

Geld in de bijrol – op weg naar een menswaardige samenleving door Ad Broere, uitgeverij Humane Economy Publishing, 320 pagina’s, € 22. bestelgegevens

Omslag Geld in de bijrol -2

VjG-actueel: Wat vinden we van #witwasING?

Geplaatst op door Rob Visser

ING bezondigde zich jarenlang aan het structureel faciliteren van witwassen. Net als VimpelCom en Rabobank ontloopt de bank strafrechtelijke vervolging omdat  het OM besloot te schikken. Dat is gebruikelijk bij misdrijven die vanuit een rechtspersoon worden begaan.Storing ING

Rechtsgevoel verstoord

De bezoekcijfers op Verhuis je Geld rijzen de pan uit, net als rond het vorige schandaal bij ING: de voorgenomen salarisverhoging van topman Hamers. Hier een Statistieken 2018 0906overzicht van de bezoekstatistieken van de afgelopen 12 dagen. Het lijkt erop dat niet alleen de bankiers door hun gedrag (met kenmerken van autisme) kampen met een storing, maar dat ook het rechtsgevoel steeds verder verstoord raakt.

Schikking effectiever dan rechtsgang

Ondanks telefoontaps en in beslag genomen mailverkeer, kon geen individuele verantwoordelijkheid voor misdrijven worden vastgesteld. In Nieuwsuur van gisteravond zei hoofdofficier Fred Westerbeke van het OM dat daarom geen bewijs kan worden geleverd voor vervolging jegens medewerkers. “Bovendien is de schikking effectiever dan een rechtsgang. Er was geen sprake van opzet, ING werkte mee aan het onderzoek en beloofde verbetering. Ook in de rechtszaal niets anders dan een boete worden opgelegd, maar dan pas na een jarenlang slepend proces. Nu is er direct een norm gesteld dat dit nooit meer mag gebeuren.”

Vervolging van rechtspersoon

In dezelfde uitzending zegt oud-president van de Hoge Raad Geert Corstens te begrijpen dat er onvoldoende bewijs is om individuele medewerkers te vervolgen, maar dat wel de bank als rechtspersoon vervolgd had moeten worden. De enige optie voor vervolging lijkt nu het tuchtrecht dat nog maar enkele jaren bestaat in de bancaire sector.

Amateurvoetballer

Van eredivisie tot amateur

In maart nog werd gepleit voor een salarisverhoging van ING-topman Ralph Hamers omdat hij zogenaamd in de eredivisie speelt. Aangezien dit alles onder zijn leiding gebeurde, is hij qua reputatie afgedaald richting amateurs. Het zou interessant worden als het salaris hierbij wordt aangepast.

We leggen onze lezers drie stellingen voor met het verzoek massaal te reageren.

Door een technische onvolkomenheid zijn de stellingen op dit moment helaas niet zichtbaar.


Voor wie er genoeg van heeft: lees deze tips voor een overstap op onze website.

VjG-reportage: Als vissen die water ontdekken

Geplaatst op door Rob Visser

Congres Ons Geld zet stappen vooruit in bewustzijn

De hervorming van het geldstelsel kristalliseert zich langzaam maar zeker uit. Moedeloosheid lag op de loer in de uitverkochte Stadsschouwburg in Utrecht waar Ons Geld afgelopen zaterdag een congres had onder het motto GELD ZAT. Frustratie en berusting over de macht om belangen door te drukken en de onmacht om fouten te erkennen Misschien is het logisch dat toezichthouders reageren als konijntjes op een koplamp, want … “Iedereen zoomt in, niemand zoomt uit.”

Publiek -uitsnede2Kroonlid

De uitspraak over inzoomen komt van Freek de Jonge die in de voorstelling De Stemming 3 in een denkbeeldige Trêveszaal het politieke toneel betrad. Zo vertelt spreker Klaas van Egmond, hoogleraar in Utrecht en voormalig kroonlid van de SER. Met een verzameling slides schetst hij hoe het allemaal zo ver heeft kunnen komen.

Irrationele overwegingen

“Veel menselijke beslissingen worden uit irrationele overwegingen genomen,” volgens Van Egmond. “Niet zelden worden daarbij doel en middelen omgedraaid. Macht is een doel op zich geworden, dat zien we binnen de kerk, de politiek en de bankwereld. Abraham Lincoln slaagde erin de slavernij af te schaffen, hij wilde zelfs verder gaan. Hij vond dat geldschepping in publieke handen moest komen omdat dan de macht beter verdeeld werd en het sturend vermogen van de overheid vergroot. Niet lang daarna werd hij vermoord.”

Als je inzoomt neemt het overzicht af.

Verelendung en verleiding

Vertegenwoordigers van Milieudefensie en Oxfam Novib vertellen waartoe dat kan leiden. In de derde wereld worden boeren van het land gejaagd dat hun familie eeuwenlang bezat, omdat multinationals er palmplantages willen aanleggen. “Geldbezitters zijn gewend hun machtspositie ongebreideld te vergroten via erfopvolging, monopolies of het ontnemen van macht aan anderen.” Terwijl Marx dacht dat die laatste ten prooi zouden vallen aan verelendung en een revolutie zouden afdwingen, ontstaan er initiatieven die de burger verleiden tot nieuwe ideeën. Zoals de stichting Ons Geld die met beargumenteerde alternatieven naar verandering streeft.

Factor 10 fout

Een van die oplossingen die het financiële systeem meer stabiliteit en transparantie zou geven is de komst van een depositobank (zie ons eerdere artikel daarover). De gevestigde machten in de financiële wereld zetten daartegen hun hakken in het zand, zoals blijkt uit een korte video die wordt vertoond. Daarin zegt Rabo-topman Wiebe Draijer dat een depositobank geen rendement kan halen. Maar zijn berekening zit er een factor tien naast, zo vertelt spreker Arnoud Boot de aanwezigen bij GELD ZAT. “Wij zouden zeggen dat het argument dan wegvalt, maar bankiers liggen niet wakker van zo’n verschil.” Het is een van de momenten waarop de zaal uitbarst in applaus.

Biljet op zwarte vloer -uitsnede

Het geld ligt vandaag niet op straat, maar op de foyervloer van de Stadsschouwburg.

Meer views

Vanouds beheersen gevestigde machten de media, maar ook dat is aan het verschuiven. Hoogleraar Wim Boonstra werkte mee aan een publicatie in het FD waarin het burgerinitiatief van Ons Geld om geldschepping in publieke handen te brengen werd afgemaakt. Een reactie van acteur George Houts werd niet geplaatst waarop hij een video maakte die meer views kreeg dan het eerdere artikel.

Verdachtmakingen

Collega Pierre Bokma, die meewerkte aan de voorstelling Door de bank genomen, werd door de Volkskrant geïnterviewd over zijn steun aan het burgerinitiatief. De publicatie die erop volgde bevatte geen letter over het besproken onderwerp, maar alleen verdachtmakingen over het privéleven van Bokma. “Een krant die dat doet bewijst zichzelf geen dienst.” Er is lof voor het goedbekeken tv-programma Radar TV, dat enkele keren de misstanden in het geldsysteem op een serieuze manier belichtte.

Liefdesverdriet

Voor Martijn Jeroen van der Linden, Viswetenschapper en bestuurslid van Ons Geld, draait het om bewustwording. “Ik voelde liefdesverdriet toen ik ontdekte hoezeer het geldsysteem faalt. Het is net als water voor een vis, zo vanzelfsprekend dat je het niet ziet.”

Utrechtse Euro

Tijdens de discussie blijkt dat er niet alleen GELD ZAT is,

wees de veranderingmaar ook oplossingen. Allerlei vragenstellers zijn het erover eens dat één oplossing centraal moet staan, terwijl ze over de inhoud van die oplossing van mening verschillen. Oproepen met webadressen gaan kriskras door de zaal. Met ontwapenende nuchterheid bundelt discussieleider Frederique de Jong de diversiteit van de intenties. Deze is ergens hoopgevend en varieert van lokale geldsystemen als de Utrechtse Euro tot een conferentie met de machtigste kapitaalbezitters en de uitspraak die aan Gandhi wordt toegeschreven: wees de verandering die je wilt zien.

Een ons geld

Een andere uitspraak van Gandhi zegt dat er genoeg is voor ieders behoefte en niet genoeg voor de hebzucht van enkelen. Als er een basisinkomen bestond, dan kreeg iedereen een ons geld. Net als bij het kopen van kaas: het mag iets meer zijn, maar graaigedrag is nergens voor nodig. Als je voelt dat je genoeg hebt, dan kun je zwemmen in het geld, als een vis in het water. Zo zie je maar: geld zat, terwijl we altijd dachten dat het op de bank moet staan. Er zijn alleen wat bankiers die die een paar jaar moeten zitten. En dan natuurlijk niet op een bank of een dure fauteuil, maar op een brits. Toevallig is deze bankier Brits.

Cees Grimbergen -uitsnede

Cees Grimbergen van het Nationaal Pensioendebat, dit keer niet voor een camera, maar achter in de zaal. Zie het eerdere VjG-artikel over zijn initiatief.

VjG-opinie: Pensioen, een groter schandaal?

Geplaatst op door Rob Visser

‘Het is maar hoe je het wilt framen’ zegt de voorzitter van een onderzoeksinstituut voor pensioenen op een vraag van interviewer Cees Grimbergen. Bij iedere journalist gaan alarmlampen knipperen bij zo’n versluierend antwoord. Hoe staat het met de transparantie en de bereidheid daartoe? En … zijn de misstanden bij pensioenen misschien groter dan bij banken?Hoogleraar pensioeninstituut

Openheid ontweken

Het is een kort fragment uit een onthutsende aflevering van de serie Zwarte Zwanen van omroep Max. Tegelijk een veelzeggend fragment, want behalve over de transparantie roept een dergelijk antwoord ook twijfels op over de professionaliteit waarmee de pers wordt behandeld. Geen enkele journalist mag genoegen nemen met zo’n antwoord. Bovendien leert de ervaring dat wie openheid ontwijkt, vaak geneigd is met enige overmoed het eigenbelang te kunnen nastreven, al dan niet op grote schaal. En dat loopt geheid een keer fout: de betrokkenen gaan over de schreef en lopen tegen de lamp.

Wie is eigenaar?

De serie Zwarte Zwanen gaat over misstanden in de pensioenwereld. Eerdere afleveringen gingen over onbestrafte fraude, vriendjespolitiek, torenhoge verdiensten, extreem ingewikkelde regels en bizar jargon, allemaal rond het geld van kwetsbare mensen die geen keus hadden waar hun pensioengeld is ondergebracht. Van deze ‘pensioendeelnemers’ zit 1350 miljard euro in Nederlandse pensioenfondsen, maar de laatste noemen zich ‘juridisch eigenaar’.

Verbijstering, woede en bezorgdheid

Verder toont deze aflevering het bekende patroon. Bestuurders van financiële instellingen die zich verrijken, die hun belangen naar hartenlust verstrengelen en die elkaar lof toezwaaien. Gedupeerden die zich argeloos in de materie verdiepen, vragen gaan stellen en door de antwoorden (dan wel het gebrek daaraan) steeds dieper gaan graven, waarbij verbijstering, woede en bezorgdheid elkaar afwisselen.

Het echte schandaal?

VjG zet de indicaties dat de schandalen bij de pensioenfondsen groter zijn dan die bij banken even op een rij:

Pensioen - Riet Zaal

Pensioendeelnemer Riet Zaal kreeg toen ze haar recht haalde eerst een korting van € 450 op het pensioen, toen alsnog een storting van € 43.000, onder voorwaarde van geheimhouding.

  • pensioenen zijn eigenlijk altijd ingewikkeld, in tegenstelling tot sommige producten van banken. Dit belemmert de transparantie, dus de kansen voor wie geen expert is om te verifiëren of alles goed zit en recht te halen
  • pensioenen staan veel minder ter discussie, iedereen denkt dat het wel goed geregeld zal zijn in Nederland
  • pensioenen gaan over de toekomst, er is dus een gebrek aan urgentie en aan duidelijkheid hoeveel je terugkrijgt van het ingelegde geld
  • er is geen concurrentie tussen pensioenfondsen, ze zijn gebonden aan de bedrijfstak van de arbeidsovereenkomst. De ervaring leert dat monopolies leiden tot uitwassen
  • door al deze factoren is de kans groot dat regulering en toezicht bij pensioenen minder stringent zijn dan bij de bankensector, terwijl het juist intensiever zou moeten.

Pensioendebat

Omroep Max besteedt maandag om 2025 op NPO2 opnieuw aandacht aan dit onderwerp met het Nationaal Pensioendebat.

Als bezoekers van de website Verhuis je Geld reageren op dit bericht komen we bij een latere gelegenheid terug op het onderwerp pensioen.

 

VjG-actueel: Is het NU genoeg geweest?

Geplaatst op door Rob Visser

Na jaren van langzame neergang, zijn de bezoekcijfers van Verhuis je Geld plotseling verveelvoudigd. Gezien de zoektermen die we in de statistieken terugvinden denken veel bezoekers aan een overstap.

Statistieken 2018 0313 -uitsnede

De ontwikkeling in de bezoekcijfers van 23 februari tot halverwege 13 maart 2018.

Belangstelling voor Triodos en ASN

Hierbij zijn Triodos Bank en ASN Bank als vanouds de favoriete alternatieven. Media als Trouw en Het Parool zien dezelfde ontwikkeling, die wordt toegeschreven aan de salarisverdubbeling van ING-topman Ralph Hamers.

Salaris Hamers was de druppel

“Als de bank dan zo ontzettend goed rendeert en zo fantastisch in de eredivisie meespeelt, dan kan je beter rente uitkeren aan je al klanten in plaats van die ene meneer aan de top nog eens extra te spekken”, zegt ING-klant Leeuw Af op het webforum van ING. Na 55 jaar bankieren bij ING zegt hij nu op. Het lijkt erop dat de discussie vele honderden soortgelijke reacties telt voor wie het salaris van Hamers ‘de druppel’ is.

Wat doet u?

Wat doet u als lezer van Verhuis je Geld? Wacht u nog met een overstap of is definitief duidelijk dat grootbanken het verdienen om in te storten als het kasteel van een tiran?

Cartoon Argus in Metro over salaris Hamers ING

Deze cartoon in Metro vat kernachtig samen waar de prioriteiten van ING rond het salarisvoorstel liggen.